Kooperatywa spożywcza to grupa osób, które działając w zorganizowany sposób i dzieląc się obowiązkami, kupują produkty bezpośrednio od rolników i rolniczek oraz innych producentów, a potem samodzielnie organizują dostawę oraz punkty odbioru wspólnych zakupów. Szczegółowe rozwiązania wypracowane przez kooperatywy różnią się od siebie, bo grupy dostosowują się do potrzeb osób członkowskich i lokalnych warunków.

Uniwersalny dla kooperatyw jest szacunek dla dostawców i dostawczyń, nastawienie na długotrwałą współpracę i dążenie do obopólnych korzyści. Ważnym celem, który odróżnia kooperatywy np. od grup organizujących się wyłącznie po to, żeby wspólnie robić tańsze zakupy, jest tworzenie społeczności i solidarny podział obowiązków między osobami członkowskimi.

Powszechną zasadą jest to, że bez zaangażowania ze strony członków i członkiń kooperatywa zwyczajnie nie działa albo stopniowo przestaje działać. Niektóre kooperatywy zatrudniają lub inaczej wynagradzają “personel”, ale nawet wtedy prawidłowe funkcjonowanie jest możliwe tylko dzięki wolontarystycznemu zaangażowaniu wszystkich osób członkowskich.

Ważnym aspektem tworzenia społeczności jest możliwość współuczestniczenia w demokratycznym procesie podejmowania decyzji o kierunkach działania i rozwoju grupy – od uczestnictwa w dyskusjach na zamkniętej grupie Facebookowej po comiesięczne lub coroczne spotkania organizacyjne. Wewnątrz kooperatyw reprezentowane są różne poglądy, ale pewien zestaw wartości musi być dla grupy wspólny. Osoby dołączające do kooperatywy deklarują, że te wartości są dla nich na tyle istotne, że zaangażują swój czas i energię we współtworzenie grupy.